-
Vaqif Sultanlı
ADA
Hekayə
...Çəpik səslərinə diksinib gözlərini açdı.
...Alnını, gicgahlarını soyuq tər basmışdı.
...Qulaqları uğultudan gizildəyirdi.
...Harda olduğunu, səsin hayandan gəldiyini kəsdirənəcən xeylaq çəkdi. Səs yenə o səmtdən, prezident sarayından gəlirdi.
...Qaranlığın düşməyindən xəbəri olmamışdı. Pəncərənin o tayından, zülmət boşluqdan hər gün təkrar olunan o uzun, yorucu gecənin əzabları boylanırdı.
...Çəpik səsləri yuxularına dolandan axşamın düşməyini istəmirdi. Yatıb o dəhşətli yuxuların girdabına düşməkdən qorxurdu. Ən çox da o yuxuların get-gedə artan səs-küyündən hövllənirdi.
...Ancaq heç cürə bunlardan qaça bilmirdi. Yorğanı atıb yatağına uzanan kimi yuxu onu elə yaxalayırdı ki, xəbəri də olmurdu. Yuxuya getdiyini əsəblərini əzən o şaraqqaşaraqdan duyurdu. Sonra o səslər get-gedə böyüyür, beyni dəmir çubuqların çalındığı zindan kimi guruldayırdı. Belə əzablı gecələrdən sonra bir az da səbirsiz olurdu. Elə bil gecələrin ömrü get-gedə artır, uzanırdı. Və ona elə gəlirdi ki, günlər get-gedə qısalacaq və bir zaman gələcək ki, həyat yalnız gecələrdən ibarət olacaq. Bu çəpik səsli yuxular addımbaaddım gücünü, qüdrətini əridərək yaxınlaşan ölümün sirli, mübhəm kabusu kimi görünürdü gözlərinə. Ölüm xofu içərisinə yeriyirdi.
...İnsan ömrü nə iləsə tənzim olunandısa, bəs tale fərqliliyi nədəndi, bir qisminin taleyinə dünya şöhrətinin, o biri qismininkinəsə izsiz-tozsuz yaşayıb ölməyin yazılması nə ilə bağlıdı? Nədən birisi doğulduğu yurddan ayrılmağı özünə dərd bilir, o birisi isə dünyaya sığmır?
...Ömür məhduddursa, bəs onda insanın dünyanın gələcək taleyindən narahatlığı nədəndi? Axı o, gələcəkdə yaşamayacaq, o illəri görməyəcək, yeri, məqamı şöhrəti ilə birgə dünyanı kimlərəsə tərk edib gedəcək. Və bunu bilir, yaxşı bilir. Bilirsə, bəs niyə belə tezcə də unudur?
Onun düşüncəsində insanın ömrü boyu eləyə biləcəklərinin ən dəyərsizi ölümdü. Bəlkə adi bir axarıyla gəlsəydi, ölüm bu sayaq qorxudammazdı onu. Çünki o, qismətindən artıq yaşamaq istəmirdi.
İpəkqurdu kəpənəyə çevrilən kimi insanın da ölümündən sonra hansısa canlıya çevrilib yenidən həyata qayıdacağından, yenidən dünyanın zülmünə, zəlalətinə qatlaşacağından qorxurdu.
...O, taleyini bir dəfə yaşamışdı. Bir daha o günlərə qayıtmaq, ona verilən ömrü təkrar yaşamaq istəmirdi. Keçmişini xatırlayanda həyəcandan içi quruyurdu. Yaşadığı ömrün irili-xırdalı keşməkeşlərini bir daha dəf etməyə özündə güc, qüdrət tapammazdı. Bir zamanlar doğma bildiyi keçmişi indi ona qorxulu, vahiməli görünürdü. Bəlkə buna görəydi ki, o, yaşadığı, itirdiyi ömrü, istisi, soyuğu, acısı, şirini, xəyanəti ilə birgə elə keçmişdəcə görmək istəyirdi.
...Su səsi, külək səsi, yovşan ətri, hətta göy üzündə asılıb qalan bir əlçim ağ bulud onu ixtiyarsız olaraq bugünündən alıb keçmişə aparırdı. Ömrünün hansısa səhifəsinə oxşar anlar, dəqiqələr yaşayanda yaddaşı gizildəyir, sanki keçmişə döndüyünü düşünürdü. Ancaq bu, bir anlıq çəkir, sonra hər şey yaddaşında yerbəyer olurdu. Hərdən də yuxularında ömrünün yaşanmış illərinə qayıdırdı. Qayıdır və dərhal səksənib oyanırdı.
Çəpik səsləri yuxularına dolandan isə həyatı adi axarından çıxmış, hər şey dəyişib bambaşqa olmuşdu. Yuxuların xofu təkcə gecələr deyil, gündüzlər də tərk etmirdi onu.
...!!!
...Elə bil çağırıldı. Adının səslənişindən diksindi. Çünki bu səslənişdə onu keçmişə bağlayan ilmələr vardı.
...Keçmişə qayıdacağından qorxduğundan qulaqlarını səs səmtindən yayındırdı.
...Kəndə döndüyü zaman uşaqkən oynadıqları meydanın əkin-biçin yerinə çevrilməsini görəndə hafizəsində keçmişi, xatirələri alt-üst olsa belə narahat olmur, əksinə, bu dəyişikliyə sevinirdi. Bir qədər uzaqda yulğunla yovşandan savayı özgə bir şey bitirməyən aran düzünü kəsib keçən çınqıllı yol da təzəydi, onun yaddaşına toxunmurdu.
Ancaq çəpik səsli yuxular kənddə də rahat buraxmırdı onu. Başını yastığa qoyan kimi kəndin kimsəsizliyindən, tənhalığından, səssizliyindən qoparaq paytaxt şəhərində dincliyini əlindən alan o dəhşətli yuxuların ağuşuna düşürdü.
Yuxuların xofu yadını-yaddaşını pərən-pərən salmış, düşüncələri sahmanını itirmişdi.
... Gecənin qaranlığında zibilliyi eşələyib nə isə tapmaq istəyən qocanın kölgəsi gözləri önündən çəkilib getmirdi. Bir dəfə, cəmisi bir dəfə görmüşdü o qocanı.
...Qoca bir əliylə zibilliyi eşələyir, o biri əliylə çəpik çalırdı. Ancaq zibilliyi eşələsə də, qocanın fikri-zikri çəpik vuran əlinin yanındaydı, elə bil, ritmin, ahəngin pozulacağından qorxurdu. Adamlar sağ əli zibil qutusunu eşələyən, sol əli isə havada açılıb-yumulan bu qocanın yanından saymazyana ötüb keçirdilər. O isə dayanmış, qoca zibillikdən tapdığı bir parça kiflənmiş çörəyi pencəyinin cibinə dürtüb çəpik çala-çala uzaqlaşana qədər bu qəribə mənzərəni seyr etmişdi.
...Xəstəlik onu yatağa salandan hər şeyə qarşı hövsələsiz olmuşdu. Çəpik səslərini eşitməkdən qorxduğu üçün televizoru açmırdı. Ancaq televizorun sönmüş ekranından belə çəpik vuran əllərin tutqun kölgəsinin boylandığını duyur, əsəbləri gərilirdi.
Əvvəllər də hərdən işdən sonra şəhərin ucqarında, dəniz sahilindəki villasına gedir, orada gecələyirdi. Dənizin və tənhalığın onu ovunduracağını düşünürdü. Ancaq əbəsmiş...
...Küləkli havalarda dəniz uğuldayırdı. Dənizin uğultusu onu vahimələndirir, qorxudurdu. Küləksiz günlərdəsə gecə yarıdan sonra sahilə can atan dalğaların xəfif şırıltısı qüssə gətirirdi.
...Gecələri həyəcan içərisində keçirdi. Ona elə gəlirdi ki, gözlərini qapayan kimi üstündə uzandığı torpağı su yuyub aparacaq, çarpayı qarışıq dənizə qərq olacaq. Gözlərini yuman kimi dənizin şor suyunun təmini dodaqlarında hiss edir, boğulacağından, qorxaraq ayılırdı.
Ağzının dadını itirmişdi. Yediyi-içdiyi şeylərdə qabaqkı ləzzət qalmamışdı. Bu, hardasa dadına çatırdı; addımbaşı xəyallarla çarpışmaqdan yaxasını qurtarırdı.
...Bir vaxtlar sevinirdi ki, nə yaxşı o dünyanı insan yalnız yuxu içərisində keçirir. Çünki yuxu əvəzinə, o dünyada cürbəcür işlərə – zülmə, məşəqqətlərə də cəlb edilə bilərdi. Yenidən pula möhtac olar, ehtiyac çəkərdi.
...Ancaq son günlər dəniz və tənhalıqla baş-başa qaldığı villada da yuxuları onu yorur, heydən salırdı. Gözlərini yuman kimi çəpik səsləri yuxularına dolurdu. Hardansa yaxınlıqdan gələn bu səslər əlləri sürəkli çəpik çalmaqdan yağır olmuş bir dəstə başsız kütləni xəyalən gözləri önündə canlandırsa da, o, səsdən savayı heç nə duymur, eşitmirdi. Çəpik səsləri addım-addım içinə yeriyirdi.
...Çəpik səsləri yuxularına dolanda özgə bütün səsləri batırır, eşidilməyə qoymurdu. Bu səs dənizin uğultusunu da, sahilə can atan xəfif dalğaların pıçıltısını da örtürdü.
Çəpik səsləri sürəkli və sonsuz idi. Onu dəhşətə gətirən bu səslərin bitmək, tükənmək bilməməsiydi. Çəpik səsləri uzandıqca uzanırdı. Bu səslər uzandıqca örtülən, basdırılan, eşidilməyən, görünməyən özgə səslər haldan düşür, taqətini itirirdi... Ətrafında, yaddaşında, onu dünyaya bağlayan xatirələrində nə varsa, o səsə təslim olur və onu tərk edirdi.
...Qorxurdu, bu yuxuların uzanacağından, çəpik səslərinin onu dəli edəcəyindən qorxurdu.
...Pəncərəyə yaxınlaşıb dənizə baxdı. Ləpələnən ay işığı gözlərini qamaşdırdı. Ona elə gəldi ki, dəniz sərxoşdu, çalxalanmaqdan yorulduğu üçün durmaq, dayanmaq, özünə, düşüncələrinə dalmaq istəyir.
...Ancaq su köpüklü, ləpələrsə ağappaq idi.
...Çəpik səslərinin ritminə düşdüyündən dəniz öz ahəngini itirmişdi.
Düşündü ki, görəsən, suda şütüyən balıqlar bu ahəngi tuta biləcəklərmi?
14-18 noyabr 2000
Kipr, Qazimağusa
